شاید تا به حال عباراتی چون عقد کفالت، کفیل، مکفول و… را شنیده باشید و تا حدودی نیز با این مفاهیم آشنایی داشته باشید. همان‌طور که می‌دانید، کفالت عقدی است که در طی آن فردی ضامن دیگری شده و درواقع، تعهد به حضور وی را در زمان لازم می‌نماید. با ما همراه شوید تا در رابطه با عقد کفالت در امور مدنی یا همان کفالت مدنی بیشتر صحبت کنیم.
کفالت چیست؟
کفالت از نظر لغوی به معنای تقبل، تضمین، تعهد، جانشینی و قائم‌مقامی می‌باشد. همان‌طور که اشاره شد در طی عقد کفالت درحقیقت، شخصی ضامن دیگری می‌شود تا وی را در زمان مقرر حاضر نماید.
منظور از کفیل، مکفول و مکفول‌له چیست؟
خوب است با اصطلاحات حقوقی در عقد کفالت آشنا شویم. در عقد کفالت به شخصی که حضور دیگری را تعهد می‌نماید، کفیل و به شخصی که حضور وی لازم است و از وی کفالت شده‌است را مکفول گویند. همچنین به شخصی که کفالت برای وی و به نفع او انجام می‌شود و مکفول یا متهم باید نزد وی حاضر گردد را مکفول‌له می‌نامند.
اخذ رضایت چه کسی در عقد کفالت ضروری می‌باشد؟
لازم به ذکر است که در عقد کفالت، اخذ رضایت و توافق با مکفول‌له یا همان بزه‌دیده ضروریست.
تحت چه شرایطی کفیل از انجام تعهد خود بری می‌گردد؟
بهتر است بدانید که کفیل با وجود تعهداتی که جهت حاضرنمودن مکفول یا همان متهم در زمان مقرر خود دارد، تحت شرایطی نیز کفیل از انجام تعهدات و وظایف خود بری می‌شود.
این شرایط عبارتند از؛
۱-چنانچه مکفول فوت نماید.
۲-چنانچه مکفول شخصا در موعد مقرر حاضر شود.
۳-چنانچه مکفول‌له یا همان بزه دیده، کفیل را از انجام تعهد خود بری نماید.
۴-چنانچه کفیل، مکفول را در همان موعد مقرر خود حاضر نماید.
۵-چنانچه به هر دلیلی حق مکفول‌له به شخص دیگری منتقل شود.
۶-چنانچه به هر دلیلی، مکفول از ایفای دین خود بری گردد.
۷-چنانچه مکفول‌له به هر دلیلی، انصراف از انجام تعهدات کفیل را درخواست نماید.
کفیل باید دارای چه مشخصاتی باشد؟
تا حدودی در رابطه با عقد کفالت و طرفین آن صحبت کردیم. حال خوب است بدانید که شخصی که اقدام به انجام تعهداتی می‌نماید، باید دارای شرایط خاص خود نیز باشد و براساس ضوابط خاصی که وجود دارد از اعتبارات کافی و لازم نزد مراجع قضایی برخوردار باشد. یکی از شرایط مهم آن است که، پرداخت مبلغ کفالت توسط وی با شک و تردیدی روبرو نباشد و درواقع مقامات قضایی و مکفول‌له از توانایی مالی کفیل برای پرداخت وجه‌الکفاله اطمینان کامل داشته باشند.
انواع کفالت در امور مدنی
در رابطه با کفالت مدنی باید بگوییم که به دو صورت وجود دارد. عقد کفالت در امور مدنی عبارتند از؛
۱-کفالت مطلق
۲-کفالت موقت
منظور از کفالت مطلق چیست؟
همان‌طور که گفته شد یکی از انواع عقد کفالت مدنی، کفالت مطلق می‌باشد. در عقد کفالت مطلق، مکفول‌له یا همان بزه‌دیده هر زمان که اراده نماید، می‌تواند حضور شخص مکفول یا همان متهم را درخواست داشته باشد و کفیل نیز ملزم به احضار وی می‌باشد.
منظور از کفالت موقت چیست؟
یکی دیگر از انواع کفالت مدنی، کفالت موقت می‌باشد. در کفالت موقت، لازم است که حتما مدت زمانی برای آن قید شود و همچنین یکی از خصوصیات مهمی که این نوع از عقد کفالت دارد، آن است که مکفول‌له پیش از آنکه موعد مقرر آن برسد، حق احضار مکفول را نخواهد داشت.
اثر عقد کفالت چگونه می‌باشد؟
عقد کفالت دارای اثر نسبی است. اما یعنی چه؟ منظور از نسبی بودن اثر عقد کفالت آن است که، اثر آن تنها برای دو شخص کفیل و مکفول‌له می‌باشد. بدین منظور، مکفول ملزم به انجام تعهد اضافه دیگری نمی‌باشد.
آیا فوت مکفول‌له، کفیل را از انجام تعهدات خود بری می‌نماید؟
خیر. نکته قابل توجه آن است که، چنانچه مکفول‌له فوت نماید، کفیل بری نشده و ملزم به انجام تعهدات و وظایف خود می‌باشد.
آیا امکان اعطای مهلت اضافه به کفیل وجود دارد؟
بله. گاهی در شرایطی کفیل نمی‌تواند، مکفول را در مهلت مقرر حاضر نماید. در این صورت، مطابق با صلاحدید دادگاه امکان اعطای مهلت بیشتری به کفیل جهت ایفای تعهدات وی وجود دارد.
سخن پایانی…
از همراهیتان متشکریم. همان‌طور که مستحضرید، عقد کفالت در انواع مختلفی چون کفالت دعاوی کیفری، کفالت اداری و عقد کفالت در امور مدنی وجود دارد. در طی این نوشتار، همان‌گونه که شاهد بودید به بررسی و تفسیر کامل کفالت مدنی پرداختیم. متاسفانه وقوع مشکلات و اختلافات در این حوزه و حوزه‌های مشابه آن، کم نیستند. چنانچه در این خصوص پرسش یا ابهامی برایتان مطرح گردید، گروه وکلای پارسیان با بهره‌گیری از بهترین و باتجربه‌ترین وکلای پایه یک دادگستری و مشاورین متبحر حقوقی با مشاوره حقوقی و کیفری در خدمت شما عزیزان می‌باشد.
