همه ما تا حدودی با اموال موقوفه آشنایی داریم. می‌دانیم که معاملات مربوط به اموال موقوفه مانند اجاره و فروش و… به راحتی اموال دیگر نبوده و معمولا شرایط سخت و خاصی را به همراه دارد که جز دعاوی وقفی به حساب می آیند. در ادامه با گروه وکلای پارسیان، همراه باشید تا در رابطه با اجاره مال موقوفه که از جمله دعاوی وقفی محسوب میشود مفصلا صحبت کنیم.
منظور از مال موقوفه چیست؟
مال موقوفه یا وقفی، اموالی است که شخصی آن را معمولا جهت استفاده خاص و مشخصی به گروه خاصی از مردم واگذار می‌کند تا آنان به طور رایگان بتوانند از منافع و درآمد مال بهره ببرند.
فرد وقف کننده مال، واقف نامیده میشود و افرادی که از مال موقوفه استفاده می‌کنند، موقوف علیهم نام دارند. واقف می‌تواند، شخصی را به جهت اداره امور موقوفه مأمور نماید که به وی، متولی گفته میشود. متولی می‌تواند، یک یا چند نفر باشد. علاوه‌بر آن گاهی نیز واقف، شخص خاصی را جهت نظارت بر اعمال متولی مأمور می‌نماید که به او، ناظر گفته میشود.
آیا امکان اجاره مال وقف شده وجود دارد؟
بله. عده زیادی بر این باورند که امکان فروش یا اجاره اموال موقوفه به هیچ وجه میسر نیست. اما خوب است بدانید، اموال وقفی را نیز تحت وجود شرایط خاصی می‌توان، اجاره داد یا به فروش رسانید. اما این شرایط کدامند؟ در ادامه با گروه وکلای پارسیان ، همراه ما باشید تا شرایط مختلف جهت اجاره مال موقوفه از دعاوی وقفی را با هم بررسی کنیم.
منظور از شرایط اجاره مال موقوفه چیست؟
گفتیم که اموال موقوفه نیز مانند سایر اموال، تحت شرایط خاصی امکان اجاره یا فروش آن نیز وجود دارد. اگر بخواهیم این شرایط را به طور کلی نام ببریم، عبارتند از؛ رعایت شرایط عمومی صحت قرارداد اجاره، رعایت شروط واقف که در وقف نامه قید شده است، رعایت مصلحت مال موقوفه و رعایت نیت و قصد واقف از عمل وقف.
منظور از شرایط عمومی صحت قرارداد اجاره مال وقف شده چیست؟
می‌دانیم که تنظیم و انعقاد هرگونه قراردادی از جمله قرارداد اجاره نیازمند رعایت شرایط صحت آن می‌باشد. در ادامه هر یک از این شرایط را که جهت صحت قرارداد، لازم می‌باشد با هم برمیشماریم.
۱- جهت انعقاد هرگونه قراردادی از جمله، قرارداد اجاره مال وقفی، نیاز است که هردو طرف قرارداد دارای اهلیت قانونی از جمله بلوغ عقلی، فکری و… باشند.
۲- یکی دیگر از شرایط صحت قرارداد آن است که، هر دو طرف جهت تنظیم و انعقاد قرارداد، رضایت داشته و قصد و رضایت خود را اعلام نمایند.
۳- یکی دیگر از شرایط مهم آن است که، مال وقفی جهت هدف مشروعی اجاره داده شود. به طور مثال؛ اجاره مال به جهت راه‌اندازی قمارخانه یا مرکز فساد صحیح نمی‌باشد.
۴- همچنین در صورتی می‌توان، مال وقفی را اجاره داد که مال وقفی شرایط مورد معامله بودن را دارا باشد.
در قرارداد اجاره مال موقوفه لازم است، شروط واقف نیز رعایت شود!
بسیار پیش می‌آید که واقف مال وقفی در ضمن وقفنامه شروطی را جهت اجاره مال، قید نماید. بدین ترتیب لازم است، تمامی شرایط واقف نیز جهت اجاره مال رعایت شود. البته لازم به ذکر است، چنانچه شرایط واقف خلاف مقتضای ذات عقد باشد، رعایت آن الزامی نیست.
لازم است قصد و نیت اصلی واقف رعایت شود!
زمانی که متولی مال موقوفه تصمیم دارد، مال را اجاره دهد؛ ابتدا باید این موضوع را در نظر بگیرد که آیا قصد و نیت واقف جهت وقف این مال، اجاره آن بوده است یا نه؟ چنانچه، اجاره دادن مال وقفی کاملا برخلاف قصد و نیت واقف باشد، انعقاد اجاره مال صحیح نمی‌باشد.
به طور مثال؛ تصور کنید که شخصی مکانی را جهت راه‌اندازی مدرسه در روستایی وقف نموده است. در این صورت، متولی حق اجاره دادن مال را ندارد؛ چرا که هدف و نیت اصلی واقف از وقف ملک، کسب علم و دانش برای دانش‌آموزان روستایی بوده است، نه چیز دیگری.
رعایت مصلحت مال موقوفه فراموش نشود!
یکی از موارد و شرایط مهمی که لازم است، متولی یا متولیان مال موقوفه بدان توجه نمایند، رعایت مصلحت مال وقفی می‌باشد. یعنی چه؟ یعنی در صورتی حق دارند، اقدام به اجاره مال موقوفه نمایند که اجاره آن در راستای مصالح مال موقوفه قرار داشته باشد.
آخرین کلام ما…
از اینکه تا آخر این نوشتار ما را دنبال کردید، سپاسگزاریم. گروه وکلای پارسیان با بهره‌گیری از بهترین وکلای پایه یک دادگستری و مشاورین متبحر حقوقی که همگی دارای مدارک دکتری و کارشناسی ارشد حقوق از بهترین و معتبرترین دانشگاه‌ها هستنند؛ گرد هم آمده‌اند تا یاری‌رسان شما عزیزان در حوزه‌های مختلف قضایی باشند. چنانچه در خصوص اجاره اموال موقوفه و مسایل مربوط به آن، پاسخ سوالات خود را دریافت نکرده‌اید، ما آماده ارائه انواع خدمات و مشاوره حقوقی و مشاوره کیفری به شما عزیزان می‌باشیم.
