اگر تا به حال گذرتان به دادگاه‌های خانواده افتاده باشد، قطعا دیده‌اید که جای سوزن انداختن هم نیست! یکی از علل بسیار مهم این شلوغی‌ها در دادگاه خانواده، در ارتباط با دعاوی مربوط به مهریه است. زنان و مادران بسیاری در سنین مختلف که پله‌های دادگاه را بالا و پایین می‌کنند و از این اتاق به آن اتاق دررفت و آمدند تا بتوانند، مهریه خود را تمام و کمال دریافت کنند! گروه وکلای پارسیان مقاله‌ای شامل تعریف مهریه، انواع و اقسام مهریه، نحوه دریافت و به اجرا گذاشتن آن، برای شما عزیزان تهیه کرده است.
تعریف مهریه
مهریه در حقیقت مالی است که پس از نکاح بین زن و مرد، به عهده شوهر قرار میگیرد. میزان مهریه و نوع آن، معمولا وابسته به توافق زن و شوهر قبل از ازدواج است. مهریه می‌تواند، وجه نقد، سکه طلا، ملک و… باشد. مهریه انواع مختلفی دارد و نحوه دریافت آن بسته به شرایط مختلفی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
انواع مهریه از نظر نحوه پرداخت
مهریه از نظر نحوه و چگونگی پرداخت به دو دسته؛ مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه تقسیم می‌شود. تعیین نوع مهریه که به صورت عندالمطالبه پرداخت شود یا عندالاستطاعه، پیش از عقد نکاح بین زن و شوهر توافق شده و در عقدنامه قید می‌گردد. دریافت مهریه با توجه به دیگر شرایط موجود، به انواع مهرالمسمی، مهرالمثل، مهرالسنه ومهرالمتعه تقسیم می‌شود. در ادامه به توضیح هریک می‌پردازیم.
مهریه عندالمطالبه یعنی چه؟
هرگاه در عقدنامه قید شود که مهریه به صورت عندالمطالبه پرداخت گردد، شوهر به محض درخواست زن موظف است، مهریه او را تمام و کمال پرداخت کند. در این نوع مهریه شرایط مالی شوهر در نظر گرفته نمی‌شود و اگر شوهر از انجام وظیفه خود در این زمینه سرپیچی کند، زن این حق را دارد که تمکین نکند یا حتی از حق حبس خود در این مورد استفاده کند.
مهریه عندالاستطاعه یعنی چه؟
این نوع مهریه کمی شرایط را برای مردان راحت‌تر کرده است؛ چرا که در این نوع مهریه، شرایط مالی مرد را در نظر می‌گیرند. در این نوع مهریه برخلاف مهریه عندالمطالبه، این زن است که باید ثابت کند، مرد دارای مال و اموالی است و استطاعت مالی جهت پرداخت مهریه را دارد.
مهرالمسمی
مهرالمسمی، نوعی از مهریه است که میزان و نوع آن، طبق توافق بین زن و مرد یا خانواده آن‌ها در عقدنامه قید شده است.
مهرالمثل
گاهی اوقات، در عقدنامه صحبتی از مهریه به میان نیامده است. زمانی که توافقی در خصوص مهریه بین زن و شوهر یا خانواده آنان نشده باشد یا مهریه مشخص شده از هر نظر مجهول باشد و رابطه نزدیکی بین زن و شوهر شکل بگیرد، زن حق دریافت مهرالمثل با توجه به موقعیت، شرایط خانوادگی، جایگاه اجتماعی یا عرف جامعه دارد.
مهرالمتعه
اگر زن و شوهر پس از عقد دایمی و قبل از نزدیکی به هر علت تصمیم به جدایی و طلاق بگیرند و در عقدنامه نیز مهریه ذکر نشده باشد یا ذکر شده و میزان و خصوصیات آن مجهول باشد، مهرالمتعه به زن تعلق میگیرد. دراین نوع مهریه برخلاف مهرالمثل، شرایط مالی مرد در نظر گرفته می‌شود.
مهرالسنه
شاید عنوان مهرالسنه نیز به گوشتان خورده باشد. مهرالسنه در واقع مهریه حضرت فاطمه زهرا و پس از او، کلیه زنان و دختران رسول اکرم است. مهریه حضرت فاطمه در آن زمان، حدود ۵٠٠ درهم تعیین شده بود.
نحوه دریافت یا به اجرا گذاشتن انواع مهریه
شاید پیش خود تصور کنید، به اجرا گذاشتن مهریه تنها از طریق دادگاه ممکن است، اما خوب است بدانید که علاوه بر آن، توسط اجرای ثبت نیز می‌توان مراحل مختلف جهت دریافت مهریه را طی کرد.
بهترین راه دریافت انواع مهریه کدام است؟
شاید برایتان سوال پیش بیاید، برای به اجرا گذاشتن مهریه خود، بهتر است به دادگاه مراجعه کنیم یا اجرای ثبت؟ به اجرا گذاشتن مهریه از طریق دادگاه یا اجرای ثبت، هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارد:
در اجرای ثبت؛ معمولا زمان کم‌تری لازم است، چرا که رویه‌های قضایی از طریق اجرای ثبت معمولا کم‌تر زمان می‌برد، شما از این طریق می‌توانید، اموالی از مرد که دارای سند رسمی است به اجرای ثبت معرفی کرده و آن‌ها را توقیف کنید، هزینه کم‌تری نسبت به دادگاه پرداخت کنید و در نهایت امکان ممنوع‌الخروج کردن زوج در زمان کم‌تر نیز وجود دارد.
اما خب با این تفاسیر معایب خاص خود را هم دارد؛ مثلاً آنکه، در اجرای ثبت نمیتوانید، زوج را زندانی کنید ولی در دادگاه این امکان وجود دارد یا آنکه اگر در طی انجام اقدامات، قیمت سکه افزایش یافت، اجرای ثبت به این قضیه اعتنایی نکرده و ممکن است متضررشوید ولی دادگاه در زمان اجرای حکم، قیمت سکه را به روز حساب می‌کند. اگر می‌دانید که زوج دارای اموالی است اما سند رسمی ندارد، چندان نگران نباشید،زیرا با مراجعه به دادگاه می‌توانید، اموالی از مرد که سند رسمی ندارند نیز توقیف کنید.
مدارک لازم جهت به اجرا گذاشتن مهریه
برای انجام اقدامات لازم جهت دریافت مهریه لازم است، مدارک شناسایی خود را یعنی شناسنامه، کارت ملی، سند ازدواج یا رونوشتی از آن و در صورت امکان مدارک شناسایی زوج را به همراه داشته باشید. علاوه بر آن توصیه می‌شود، برای انجام اقدامات لازم در این زمینه، وکیل خبره، متخصص و البته منصفی را به همراه داشته باشید و از مشاوره‌های تخصصی او بهره بگیرید یا آنکه جهت تسریع کار تمام اقدامات لازم را از ابتدا تا انتها به وی بسپارید.
اگر به محض آنکه زوجه تصمیم به دریافت مهریه خود بگیرد، مرد متوجه شود و تمام اموال خود را بفروشد یا سند آن را انتقال دهد، تکلیف زوجه چیست؟ اگر مرد دارای اموالی باشد و این موضوع را انکار کند یا مال دارای سند رسمی نباشد، تکلیف چیست؟ اگر زن وظایف شرعی خود از جمله، تمکین را انجام نداده و درخواست دریافت مهریه کند، تکلیف مرد چیست؟ اگر مدارک لازم مانند سند ازدواج در دسترسمان نباشد، باید چه کنیم؟ برای پاسخ تمامی پرسش‌های خود، می‌توانید از مشاوره تلفنی رایگان گروه وکلای پارسیان بهره‌مند شوید.
