بسیار پیش می‌آید، افرادی که وظیفه و مسئولیت انجام امور اداری برعهده آنان است و دارای مقام و منصب اداری می‌باشند به هر دلیلی ازجمله بیماری، غیبت، فوت و… امکان انجام امور اداری به جهت پست و مقام خود را نداشته و شخص دیگری را به جانشینی از خود، مسئول انجام امور می‌نمایند. یکی از شیوه‌هایی که می‌توان به سبب آن دیگری را جهت انجام امور اداری جانشین فرد اصلی قرار داد، کفالت اداری می‌باشد. در ادامه با ما همراه باشید تا مفصلا به تشریح تفاوت کفالت اداری و تفویض اختیار بپردازیم.
کفالت اداری یعنی چه؟
کفالت از نظر لغوی به معنای تعهد، تضمین، جانشینی و سرپرستی می‌باشد. گاهی اوقات شخصی که به علت پست و مقام خویش، مسئول انجام اموری اداری می‌باشد به دلایلی چون بیماری، غیبت، استعفا، فوت و… امکان انجام وظایف و امور مربوط به خود را ندارد و شخص دیگری را موقتا جایگزین خود می‌نماید که به وی، کفیل اداری گفته می‌شود.
خوب است بدانید که علاوه بر کفالت اداری، کفالت مدنی و کیفری نیز وجود دارد که با هم متفاوت هستند. در ادامه به بررسی عقد کفالت در امور مدنی می پردازیم.
بطور مثال براساس قانون کشور ما چنانچه رئیس جمهور به مدت بیش از ٢ ماه به دلایلی چون بیماری، فوت، عزل، استعفا و… قادر به انجام وظایف خود نباشد یا به عبارتی دیگر، مدت ریاست جمهوری وی به پایان رسیده باشد و هنوز رئیس جمهور جدید جایگزین نشده باشد و…، معاون اول رییس جمهور می‌تواند براساس صلاحدید و موافقت مقام معظم رهبری به عنوان کفیل رییس‌جمهور و به عبارتی دیگر، موقتا به عنوان جانشین وی انتخاب شود.
منظور از تفویض اختیار چیست؟
کلمه تفویض از نظر لغوی به معنای سپردن، واگذاری و تسلیم می‌باشد. عبارت تفویض اختیار نیز همان‌طور از نامش پیداست به معنای واگذاری و انتقال قسمتی از اختیار انجام امور و اقدامات یا تصمیماتی به دیگری می‌باشد. در تفویض اختیار در یک سازمان اداری، معمولا یک مقام بالاتر قسمتی از انجام وظایف و مسئولیت‌های خویش را به کارمندان خود یا شخصی که پست یا مقام پایین‌تری نسبت به او دارد، واگذار می‌نماید.
مراحل تفویض اختیار
در فرآیند تفویض اختیار درواقع می‌توان گفت که سه مرحله اصلی وجود دارد که عبارتند از؛
۱-در مرحله اول لازم است که فرد موردنظر بداند، دقیقا چه وظایف و اختیاراتی به وی واگذار شده‌است و شخص باید چه اقدامات و فعالیت‌هایی را انجام دهد.
۲-پس از آنکه شخص موردنظر از انجام وظایف و مسئولیت‌های خویش به طور دقیق مطلع شد، لازم است که اختیار انجام فعالیت‌ها و امور نیز مفصلا به وی اعطا گردد تا او بتواند، آزادانه اقدام به انجام وظایف و اعمال خود نماید.
۳-یکی دیگر از مراحل مهم در تفویض اختیار آن است که شخص موردنظر بداند، نسبت به چه مسایلی باید پاسخگو باشد و اعمال و اقدامات او دقیقا بر چه اساسی مورد سنجش قرار خواهد گرفت.
تفویض اختیار چه مزایایی به دنبال دارد؟
با مفهوم تفویض اختیار و مراحل گوناگون آن آشنا شدیم. حال ممکن است، برایتان سوال مطرح شود که اصلا تفویض اختیار برای چیست و چه مزایایی در پی دارد؟
تفویض اختیار سبب می‌شود با بکارگیری توان عملی تعداد بیشتری از افراد، حجم بیشتری از کار نیز در زمان کمتری انجام شود. علاوه‌بر آن سبب انگیزه بیشتر نیروهای کار شده و قطعا رشد و پیشرفت‌های متعدد سازمانی را به دنبال خواهد داشت و همچنین باعث صرفه‌جویی در زمان مقامات و پست‌های مدیریتی شده و انجام امورات قطعا با بازدهی بیشتری همراه خواهد بود.
نکات مهم در تفویض اختیار
توجه به نکات قابل توجهی در رابطه با تفویض اختیار ضروریست از جمله؛
۱-در تفویض اختیار تنها امکان واگذاری قسمتی از اختیارات به شخص دیگر وجود دارد، نه کل اختیارات.
۲-تفویض اختیار لازم است که با تمرکز نظارت به وقوع بپیوندد.
۳-تفویض اختیار قابلیت فسخ را دارا می‌باشد.
۴-با تفویض اختیار، مقام بالاتر یا همان تفویض‌کننده اختیارات و وظایف خود را همچنان دارا می‌باشد.
تفاوت کفالت اداری و تفویض اختیار
با مفهوم و معنای کفالت اداری و تفویض اختیار آشنا شدیم. تفویض اختیار با کفالت اداری تفاوت‌هایی را دارا می‌باشد که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.
۱-در کفالت اداری، شخص وکیل کاملا جانشین مسئول اصلی خود قرار میگیرد اما در تفویض اختیار همان‌طور که گفته شد، تنها امکان واگذاری بخشی از اختیارات به دیگری وجود دارد نه همه آن.
۲-کفالت اداری براساس احکام قانونی انجام می‌شود، اما تفویض اختیار به واسطه، اراده و اختیار مقامات بالاتر اداری.
کلام پایانی
از همراهی شما عزیزان متشکریم. با توجه به آنچه مطالعه شد با تفاوت کفالت اداری با تفویض اختیار و تفسیر و معنای هریک آشنا شدیم. چنانچه در این خصوص، پرسش یا ابهامی برایتان مطرح گردید، می‌توانید از ارائه مشاوره حقوقی و مشاوره کیفری وکلا و مشاورین تیم تخصصی حقوقی ما بهره‌مند شوید.
