موقعی که شخصی بر اساس دادخواست یا شکواییه به طرح یک شکایت در محاکم دادگستری و قضایی اقدام میکند. مراحل رسیدگی به آن شکایت بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی یا کیفری، شروع خواهد شد. بعد از بررسی‌های اولیه پرونده دلایل اثبات. اصحاب دعوا و همچنین انجام تحقیقات مورد نیاز قاضی پرونده، دادیار یا بازپرس پرونده باید به صدور رای مقتضی اقدام کنند. مطابق ماده ۳۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری: تخلف از صدور رأی در مهلت مقرر، موجب محکومیت انتظامی تا درجه ۴ است. در این مورد فرقی میان دعاوی دادگاه های حقوقی و کیفری نیست.
تا چه زمانی میتوان شکایت کرد؟
در متن قانون مجازات های اسلامی، فصل چهارم، مسئله مرور زمان بر جرم بررسی شده است. لازم است که قبل از طرح شکایت و بررسی این مهم که شکایت چند روز طول میکشد، بدانیم که آیا مرور زمان بر مسئله پیش آمده تأثیری دارد یا خیر.
مطابق ماده 105 این قانون، مرور زمان در صورتی تعقیب جرائم موجب تعزیر را موقوف میکند که از تاریخ وقـوع جرم تا انقضای مواعد زیر تعقیب نشده یا از تاریخ آخرین اقدام تعقیبی یا تحقیقی تا انقضای این مواعـد بـه صدور حکم قطعی منتهی نگردیده باشد:
- جرائم تعزیری درجه یک تا سه با انقضای پانزده سال
- جرائم تعزیری درجه چهار با انقضای ده سال
- جرائم تعزیری درجه پنج با انقضای هفت سال
- جرائم تعزیری درجه شش با انقضای پنج سال
- جرائم تعزیری درجه هفت و هشت با انقضای سه سال
همچنین دو تبصره مهم این ماده به این شرح هستند که:
تبصره 1: اقدام تعقیبی یا تحقیقی، اقدامی است که مقامات قضایی در اجرای یک وظیفه قانونی از قبیل احضار، جلب، بازجویی، استماع اظهارات شهود و مطلعان، تحقیقات یا معاینه محلی و نیابت قضایی انجام میدهند.
تبصره 2: در مورد صدور قرار اناطه، مرور زمان تعقیب از تاریخ قطعیت رای مرجعی کـه رسیدگی کیفری منوط به صدور آن است، شروع میشود.
از کجا میتوانید شکایت کنید؟
اطلاعات لازم در مورد مکان های معتبر برای طرح شکایت را پیدا کنید. باید بدانید که شکایت کیفری در دادسرا انجام میشود یا در دادگاه
در یک توضیح کوتاه باید بگوییم که قبل از ورود پرونده با دادگاه، تحقیق و تعقیب های لازم در دادسرا انجام میشود. همچنین برای طرح شکایت مالی کمتر از 20 میلیون باید به شورای حل اختلاف مراجعه کنید.
رجوع به هر کدام از این مراجع اطلاعات مشخصی را لازم دارد تا بدانید شکایت چند روز طول میکشد.
رأی دادگاه کیفری چگونه است؟
رای در مفهوم کلی تصمیم قضایی دادگاه، درمورد سرنوشت پرونده درحال رسیدگی است زمانی که این رای در دادگاه کیفری صادر شده باشد به آن رأی کیفری گفته میشود. رأی صادره توسط دادگاه به ۲ دسته کلی حکم و قرار تقسیم میشود.
- اگر به موجب صدور رای در دادگاه کیفری به ماهیت دعوا رسیدگی شده و تعیین تکلیف قطعی در خصوص خواسته یا نزاع و خصومت باشد به صورت کلی یا جزئی صورت گیرد به آن حکم میگوییم.
- اگر به موجب صدور رای در دادگاه کیفری در مورد ماهیت دعوا تصمیم گیری نشود و تصمیم دادگاه کلا یا جز آن قاطع دعوا نباشد به آن قرار میگوییم و این قرارها به انواع مختلفی نظیر قرار موقوفی تعقیب، قرار عدم صلاحیت، قرار منع تعقیب و سایر موارد تقسیم میشوند.
مطلب پیشنهادی : توکیل به چه معناست؟
به طور کلی طرح شکایت کیفری چند روز طول میکشد؟
برای پاسخ دادن به این سؤال باید به نوع طرح دعاوی خود نگاه کنید. اگر پرونده شما یک مورد بسیار مهم مانند قتل و یا تجاوز است، به بررسی های بسیار زیادی لازم دارد. این مسئله شاید روز را به سال هم تبدیل کند. از طرفی اگر طرح شکایت شما در یک وضعیت مالی قابل اغماض است، شاید در همان مراحل اولیه تصمیم به بخشش بگیرید. به بیان دیگر، باید بدانید:
- از چه چیزی؟
- با داشتن چه مدارکی؟
- یه کجا؟
شکایت میکنید. دانستن پاسخ این سه سؤال به شما کمک میکند تا بدانید شکایت چند روز طول میکشد. درضمن باید به این موضوع نیز توجه کنید که شما شاکی هستید یا کسی که از او شکایت شده.
برای مثال اگر اطمینان دارید که از شما به عنوان مزاحم تلفنی شکایت شده، تنها دو هفته وقت لازم است که ابلاغیه مربوطه را دریافت کنید.
همچنین ممکن است شما به حکم صادر شده اعتراض داشته باشید و یا درخواست تجدید نظر بدهید. تمام این مراحل در روند کلی پرونده تا مختومه شدن، نقش مهمی دارند.
برای مثال مدت زمان لازم برای طلاق از طرف زن، با توجه به مراحل مختلف و مدارک لازم آن، میتواند بین سه ماه تا یک سال به طول انجامد. این مسئله نیازمند این است که فرد در سامانه تصمیم ثبت نامه کرده و حداقل 5 جلسه مشاوره را پشت سر بگذارد که چیزی حدود 45 روز زمان لازم دارد. در نهایت باید بدانید که طول زمان در روند پرونده تاثیر خاصی دارد.
شکایت کیفری چقدر طول میکشد؟
بر اساس ماده ۳۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری: دادگاه پس از اعلام ختم دادرسی در روند پرونده کیفری با استعانت از خداوند متعال با توجه به محتویات پرونده و ادله موجود در همان جلسه و در صورت عدم امکان در اولین جلسه و حداکثر ظرف ۱ هفته به انشای رأی مبادرت میکند. رای دادگاه باید مستدل، موجه و مستند به مواد قانونی و اصولی باشد که بر اساس آن صادر شده است تخلف از صدور رأی در مهلت مقرر موجب محکومیت انتظامی تا درجه ۴ است. براساس این ماده زمان صدور رای در دادگاه کیفری به شرح زیر میباشد:
- صدور رای در دادگاه کیفری باید در همان جلسه دادرسی و پس از اعلام ختم دادرسی صورت گیرد.
- در صورت عدم امکان صدور رای در دادگاه کیفری در جلسه دادرسی و بلافاصله پس از ختم آن قاضی باید حداکثر ظرف ۱ هفته اقدام به انشاء رأی نماید.
- همچنین به موجب ماده ۳۷۸ قانون آیین دادرسی کیفری: رأی دادگاه باید حداکثر ظرف ۳ روز از تاریخ این شاه، پاک‌نویس یا تایپ شود. بسته که به این رای دادنامه کیفری میگویند.
وضعیت متهم بازداشت شده پس از صدور رای در دادگاه چگونه است؟
پس از رسیدگی و طی شدن روند پرونده کیفری در دادگاه کیفری قاضی ممکن است به دلیل فقدان ادله کافی اقدام به صدور حکم برائت نماید یا به علت رضایت شاکی خصوصی در جرایم قابل گذشت قرار موقوفی تعقیب صادر کند. در این صورت متهم بازداشت شده بعد از صدور رای در دادگاه کیفری و به دست به دستور قاضی آزاد خواهد شد.
در مواردی که به علت وجود ادله کافی، فرد، مجرم شناخته شده و مجازات حبس برای وی در نظر گرفته شود پس از صدور رای در روند پرونده کیفری مقام قضایی که پرونده را تحت نظر دارد دستور انتقال متهم به زندان را خواهد داد در این حالت چون مدتی که متهم قبل از صدور رای در دادگاه کیفری در بازداشت بوده در کاهش میزان حبس و سایر مجازات ها موثر است باید میزان ایام بازداشت قبل از صدور رای در دادگاه کیفری به صورت دقیق محاسبه و به زندان اعلام شود تا مجرم بیش از میزان محکومیت در زندان نماند.
مطلب پیشنهادی : هزینه وکیل کیفری
ابلاغ رای دادگاه کیفری
پس از صدور رای در دادگاه کیفری رأی صادر شده باید برای طرفین دعوا یا نمایندگان قانونی آن ها ارسال شود و مراتب ابلاغ و ارسال آن و مدت زمان ابلاغ رأی دادگاه کیفری ۱ و ۲ در ماده ۳۸۰ قانون آیین دادرسی کیفری مورد پیش بینی قرار گرفته است و امروزه جز در موارد استثنا شده توسط قانون گذار پس از صدور رای در روند پرونده کیفری رأی صادره از طریق سامانه ثنا به طرفین ابلاغ میشود. بر اساس ماده ۳۸۰ قانون آیین دادرسی کیفری مراتب ابلاغ رای پس از صدور رای در دادگاه کیفری و مدت زمان ابلاغ رای دادگاه کیفری ۱ و ۲ مطابق مراحل زیر می باشد:
- مدیر دفتر دادگاه باید حداکثر ظرف ۳ روز پس از امضای دادنامه آن را برای ابلاغ ارسال نماید.
- در روند پرونده کیفری با عنوان جرایم منافی عفت درصورتی که متن دادنامه در بردارنده مطالبی باشد که اطلاع شاکی از آن حرام است و در جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور ابلاغ دادنامه حضوری است.
- در صورت ابلاغ حضوری رای به اصحاب دعوا در مدت زمان ابلاغ رأی دادگاه کیفری ۱ و ۲ ابلاغ مجدد آن ضرورت نداشته اما دادن نسخه ای از رأی یا تصویر مصدق آن به طرفین الزامی است.
اعتراض به رأی دادگاه کیفری
نحوه اعتراض به آرای دادگاه بدوی چنانچه قابل تجدید نظر خواهی باشند یا به موجب صدور غیابی از قابلیت واخواهی برخوردار باشند بدین صورت است که طرف دعوایی که حق اعتراض دارد باید در مهلت قانونی اعتراض مراتب اعتراض خود را با ارائه دادخواست تجدید نظرخواهی یا واخواهی و ارسال آن از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی اعلام نماید مهلت اعتراض به حکم و واخواهی برای افراد مقیم ایران ۲۰ روز و برای اشخاص مقیم خارج از ایران ۲ ماه از تاریخ ابلاغ رای و مهلت اعتراض به قرار برای اشخاص مقیم ایران ۱۰ روز و برای افراد ساکن خارج از کشور ۲ ماه از تاریخ ابلاغ رأی خواهد بود.
آرای صادره از دادگاه های کیفری در مرحله تجدید نظر غیرقابل اعتراض هستند مگر در مواردی که قانون مشخص نموده باشد. در این حالت اعتراض به رأی دادگاه کیفری از طریق به طرق فوق العاده اعتراض به دادگاه به رأی دادگاه کیفری نظیر فرجام خواهی و اعاده دادرسی صورت میگیرد شایان ذکر است برخی آراء قطعی مرحله بدوی نیز به موجب قانون قابلیت اعاده دادرسی و فرجام‌خواهی را دارند.
درخواست فرجام‌خواهی پس از صدور رای در دادگاه کیفری به دادگاه صادر کننده رأی داده میشود و درخواست اعاده دادرسی به دیوان عالی کشور. در مواردی که رأی خلاف شرع بین است و فرد قصد اعاده دادرسی از آن را دارد درخواست به رییس کل دادگستری استان داده خواهد شد.
مطلب پیشنهادی : شکایت کیفری چگونه است؟
جمع بندی
وکیل متخصص دعاوی کیفری از آن جهت اهمیت دارد که در روند پرونده کیفری در واقع ضامن آبرو و حیثیت موکل خود می باشد و باید دقت کند که آیا واقعاً جرمی اتفاق افتاده است یا خیر و بعد از بررسی کامل اتهام به قضاوت در مورد آن بپردازد، همان‌طور که میدانیم روند پرونده کیفری دعاوی کیفری برخلاف دعاوی مدنی که اکثراً مالی می باشد با جان افراد سر و کار دارد و ممکن است کوچک ترین خطا و اشتباه در دفاع باعث ضربه شدید جانی یا مالی یا نابود شدن دارایی اشخاص شود.
تسلط نسبی این وکیل برقواعد و مقررات در تمام دعاوی کیفری و در روند پرونده کیفری شما از جمله: خیانت در امانت، فروش مال غیر، قتل، کلاهبرداری، فوت در تصادفات رانندگی، دیه، نزاع، سرقت، توهین، جعل و استفاده از سند مجعول، آدم‌ربایی، تجاوز به عنف، تهدید، مزاحمت تلفنی و… شکایت‌نامه مطرح میکند. اگر بدنبال وکیل کیفری هستید برای دریافت مشاوره از گروه وکلای پارسیان میتوانید با شماره 09120295693 تماس حاصل فرمایید.